ทีมวิจัยจากมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนียในลอสแองเจลิส ซึ่งทำการวิจัยทางพันธุกรรมเกี่ยวกับสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในทะเล ระบุว่าในเวลานี้มีโลมาวากีตา (Vaquita) เหลืออยู่เพียง 10 ตัวเท่านั้นในโลก ซึ่งพวกมันอาศัยอยู่ในพื้นที่เล็ก ๆ ของอ่าวแคลิฟอร์เนียในเม็กซิโก
โลมาวากีตา เป็นโลมาที่มีขนาดเล็กที่สุดในโลก มีความยาวเฉลี่ย 150 ซม. (เพศเมีย) หรือ 140 ซม. (เพศผู้) เป็นสัตว์จำพวกวาฬที่มีชีวิตที่เล็กที่สุด สปีชีส์นี้และใกล้จะสูญพันธุ์ โดยขณะนี้ถูกขึ้นบัญชีแดงใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่งโดย IUCN Red List
จำนวนของวากีตาที่ลดลงอย่างมากเนื่องจากติดอวนจากจับปลาเชิงพาณิชย์และการใช้อวนติดตาที่ผิดกฎหมาย รวมถึงการประมงที่หวังจะจับปลาโตโตอาบา (Totoaba) ซึ่งเป็นปลาที่เข้าข่ายใกล้สูญพันธุ์เช่นกัน เพราะปลูกจับป้อนตลาดยาจีน ทำให้การประมงในแถบอ่าวแคลิฟอร์เนียทำร้ายสัตว์ใกล้สูญพันธุ์อย่างน้อย 2 ชนิด
การศึกษาเรื่องวากีตาเพิ่งจะมีในปลายทศวรรษ 1980 เท่านั้น จึงไม่ทราบจำนวนในทางประวัติศาสตร์ การสำรวจวากีตาแบบครอบคลุมครั้งแรกเกิดขึ้นในปี 1997 และในตอนนั้นประมาณประชากรที่ 567 ตัว แต่ 10 ปีต่อมาเท่านั้น ในปี 2007 คาดว่าลดลงฮวบเหลือ 150 ตัว
มันยังไม่หยุดแค่นั้น ความอุดมสมบูรณ์ของประชากร ณ ปี 2018 ประมาณว่าน้อยกว่า 19 ตัว เมื่อพิจารณาจากอัตราการดักจับที่ต่อเนื่องและผลผลิตการสืบพันธุ์ที่ต่ำจากประชากรกลุ่มเล็ก ๆ คาดว่ามีวากีตาที่ยังมีชีวิตอยู่น้อยกว่า 10 ตัว ณ เดือนกุมภาพันธ์ 2022
แต่โชคดีอย่างหนึ่ง ถึงแม้ว่าพวกมันจะเหลือแค่ 10 ตัว แต่เพราะความหลากหลายทางพันธุกรรมอย่างเหลือเชื่อ ทำให้การผสมพันธุ์ในกลุ่มเครือญาติจำนวนน้อย ๆ ไม่ได้ทำให้พวกมันอ่อนแอ เกิดการกลายพันธุ์ที่เสี่ยง หรือล้มตายลงไปอีก แถมยังทำให้พวกมันมีศักยภาพที่จะเอาชีวิตรอดจากการสูญพันธุ์ได้ด้วย
แต่นักวิจัยชี้ว่การจะให้พวกมันรอดต่อไป ต้องหยุดการทำประมงซะ แม้แต่การทำประมงขนาดย่อมก็เป็นอันตราต่อโลมาวากีตาอยู่ดี และภัยคุกคามนี้หมดไปก็ยังมีอีกภัยหนึ่งคือมลภาวะในทะเลแถบนั้น แต่ถึงที่สุดแล้วการทำประมงในพื้นที่อาศัยของมันก็ยังเป็นภัยคุกคามที่อันตรายที่สุด
โรเบิร์ต เวย์น ผู้เขียนการวิจัยเกี่ยวกับวากีตากล่าวว่า การสูญเสียพวกมันไปจะเป็นโศกนาฏกรรมครั้งใหญ่ เพราะพวกมันเป็นตัวแทนของสายเลือดวิวัฒนาการที่ไม่เหมือนใคร ไม่มีสายพันธุ์ใดที่คล้ายคลึงกันในโลก และการสูญเสียมันจะเป็นการทำลายนักล่าที่สำคัญไปจากระบบนิเวศ
ข้อมูลจาก
- Morrison, Ryan . (5 May 2022). “World’s smallest porpoise – of which just TEN remain in the wild – faces being fished to extinction as Mexican trawlers continue to use nets that have already been banned”. Daily Mail.
- Canon, Gabrielle (12 February 2022). “The tiny vaquita porpoise now numbers less than 10. Can they be saved?”. The Guardian. Retrieved 12 February 2022.
- Rojas-Bracho, Lorenzo; Reeves, Randall R. (3 July 2013). “Vaquitas and gillnets: Mexico’s ultimate cetacean conservation challenge”. Endangered Species Research. 21 (1): 77–87. doi:10.3354/esr00501. ISSN 1863-5407.
ภาพ : www.newscientist.com