การแข่งขันกีฬาโอลิมปิกฤดูหนาวที่กรุงปักกิ่งเป็นเจ้าภาพกำลังจะเริ่มต้นขึ้น ซึ่งมีอยู่เรื่องหนึ่งที่คนทั่วไปไม่ทราบคือ ถึงแม้ปักกิ่งจะมีสภาพอากาศที่หนาวจัด แต่ก็แห้งจัดด้วยเช่นกัน ดังนั้นโอลิมปิกครั้งนี้จีนจึงต้องโปรยหิมะขึ้นมาเองโดยฉีดน้ำให้เป็นเกล็ดน้ำแข็งขึ้นมา ภาพที่จะออกมาคือลานสกีมีหิมปกคลุม แต่ภูเขาโดยรอบไร้หิมะโดยสิ้นเชิง
ภาพที่เห็นนี้อาจจะดูแปลก ๆ แต่ในอนาคตอันใกล้มันจะไม่แปลกแน่นอน เมืองหลายเมืองที่เคยเป็นแหล่งกีฬาฤดูหนาวอาจจะต้องใช้วิธีเดียวกับปักกิ่ง หรืออาจจะต้องหมดสภาพการใช้งานไปเลย เพราะภาวะโลกร้อนที่รุนแรงทำให้ฤดูหนาวหดสั้น หิมะตกน้อย น้ำแข็งเปราะบาง ไม่สามารถใช้แข่งขันหรือเล่นกีฬาได้อีก
นี่ไม่ใช่เรื่องเดาไปเอง แต่มีงานวิจัยล่าสุดรับรอง การศึกษานำโดย แดเนียล สก็อตต์ ศาสตราจารย์ด้านภูมิศาสตร์ที่มหาวิทยาลัยวอเตอร์ลูในแคนาดาพบว่า หากโลกไม่ควบคุมก๊าซเรือนกระจกภายในสิ้นศตวรรษนี้จะมีเพียง 1 ใน 21 เมืองที่เคยเป็นเมืองโอลิมปิกฤดูหนาวเท่านั้นที่จะมีสภาพภูมิอากาศที่เหมาะกับการแข่งขันได้
จากการศึกษาพบว่า ใน 21 เมืองที่เคยเป็นเจ้าภาพโอลิมปิกฤดูหนาว ตอนนี้มี 4 เมืองที่หมดสภาพไปแล้ว คือ Squaw Valley ในรัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา, Chamonix ในจังหวัดโอต-ซาวัว ประเทศฝรั่งเศส, Garmisch-Partenkirchen ในรัฐบาวาเรีย ประเทศเยอรมนี และ Sochi ในรัสเซีย
รายงานระบุเวลาชัดเจนเลยว่า หากการปล่อยก๊าซคาร์บอนยังคงสูง การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศจะทำให้เมืองที่เคยเป็นเจ้าภาพโอลิมปิกฤดูหนาวเกือบทั้งหมดจัดแข่งไม่ได้ในช่วงทศวรรษ 2080 เนื่องจากสภาพอากาศที่ไม่เอื้ออำนวย เช่น หิมะตกน้อย หิมะละลายจนเปียก อุณหภูมิที่ไม่เอื้ออำนวย และฝนที่ตกในฤดูหนาว (ตอนนี้เกิดขึ้นแล้ว)
มาตรวัดงานวิจัยมาจากการสัมภาษณ์นักกีฬาและทีมแข่งขันที่มีประสบการณ์สูงในกีฬาฤดูหนาวได้ข้อสรุปว่า สถานที่แข่งขันที่ไม่เหมาะคือหิมะตกน้อยกว่า 4 นิ้ว มีอุณหภูมิสูงกว่า 5 องศาเซลเซียส มีหลายวันที่อุณหภูมิอุ่นกว่า 10 องศาเซลเซียส มีปริมาณน้ำฝนมากกว่า 1 มม.
จินตนาการกันไม่ออกเลยทีเดียวหากรู้ว่าจะมีเมืองโอลิมปิกเพียง 1 แห่งเท่านั้นที่อาจมีฤดูหนาวที่หนาวพอจะจัดการแข่งขันได้ภายในสิ้นศตวรรษ ยังไม่นับโอกาสที่การแข่งขันกีฬาโอลิมปิกฤดูร้อน อาจจะมีสภาพอากาศที่ร้อนจัดจนแข่งในช่วงเวลาเดิมไม่ไหว อย่างเช่นโอลิมปิกฤดูร้อนที่โตเกียวที่สภาพอากาศร้อนจัดช่วงแข่งมาราธอนจนเป็นลมกัน
สกีรีสอร์ตระดับโลกหลายแห่งที่เคยหนาวจัดตอนนี้มีปัญหาในการรักษาปริมาณหิมะอย่างมาก ยิ่งปักกิ่งยิ่งมีปัญหาเพราะหิมะโดยทั่วไปจะอยู่ที่ประมาณ 7 ถึง 8 นิ้วต่อปีเท่านั้น การทำหิมะให้เพียงพอจะต้องใช้น้ำประมาณ 49 ล้านแกลลอน คณะกรรมการโอลิมปิกสากลได้แสดงความกังวลว่าจีนประเมินตัวเองสูงไปเรื่องจัดหาแหล่งน้ำมาทำหิมะ
BBC ชี้ว่า หิมะเทียมยังมีต้นทุนสูงในแง่ของผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เทคโนโลยีนี้ต้องการน้ำปริมาณมาก รวมทั้งพลังงานในรูปของไฟฟ้า ซึ่งสามารถเพิ่มการปล่อยคาร์บอนได้หากไม่ได้มาจากแหล่งพลังงานหมุนเวียน ยังไม่นับกรณีที่หากเกิดภัยแล้งขึ้นมา น้ำก็จะไม่พอต่อการผลิตหิมะด้วย ซึ่งเกิดกับฝรั่งเศสบางพื้นที่แล้ว
แต่ยังพอมีหวังอยู่บ้าง ถ้าประเทศต่าง ๆ ช่วยกันลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกลงตามเป้าหมายที่กำหนดไว้ตามความตกลงปารีสก็ยังจะเหลืออยู่ 8 เมืองที่สภาพอากาศเหมาะพอที่จัดโอลิมปิกฤดูหนาวได้ แต่การที่โลกเหลือแค่ 8 เมืองที่หนาวพอแบบนี้มันทำให้รู้สึกว่าในอนาคตอีกไม่นาน โลกของเราจะต้องไม่น่าอยู่อย่างมาก และความตกลงปารีสอาจไม่พอ
ข้อมูลจาก
• Charlotte Edmonds and Amy O’Kruk. (January 19, 2022). “Climate Change Could Limit Number of Winter Olympics Hosts: Study”. NBC Sports Boston
• Kim Bhasin. (October 20, 2021). “Winter Olympians Warn of Climate Disaster They’ve Seen Firsthand”. Bloomberg.
• “Sport 2050: Snowless snow sport? How climate change could impact winter sports”. BBC.