น้ำแข็งขั้วโลกใต้ละลาย เสี่ยงปล่อยเชื้อแบคทีเรียดื้อยา ส่อเกิดโรคระบาดร้ายแรงซ้ำ

นักวิจัยชาวชิลีได้ค้นพบระหว่างการวิจัยว่า การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศอาจส่งผลต่อการแพร่กระจายของแบคทีเรียที่ถูกแช่แข็งในน้ำแข็งเป็นเวลาหลายพันปี ณ ทวีปแอนตาร์กติก หรือขั้วโลกใต้ และขนาดที่ว่าสื่อบางแห่งใช้คำว่า สายพันธุ์แบคทีเรียระดับ “มหาอำนาจ” ที่อาจก่อให้เกิดโรคระบาดร้ายแรงครั้งต่อไปในโลก

พวกเขาระบุในรายงานว่า การเพิ่มขึ้นของเชื้อก่อโรคจากแบคทีเรียหลายชนิดในปัจจุบันเป็นหนึ่งในภัยคุกคามที่สำคัญที่สุดต่อสุขภาพของโลก กระตุ้นให้เกิดความเข้าใจที่ดีขึ้นเกี่ยวกับวิวัฒนาการและการแพร่กระจายของการดื้อยาต้านจุลชีพ ดังนั้นการทำความเข้าใจการเกิดขึ้นของพวกมันจึงเป็นเรื่องสำคัญ

ตอนนี้ภาวะโลกร้อนกำลังทำให้น้ำแข็งขั่วโลกจุดต่าง ๆ ละลายอย่างรวดเร็ว และนักวิจัยพบว่าปรากฏว่าดินในคาบสมุทรแอนตาร์กติกมีความหลากหลายของจุลินทรีย์ที่โดดเด่นและมีการปรากฏตัวของแบคทีเรียที่ดื้อต่อยาปฏิชีวนะแบบอัตโนมัติและยีนต้านทานอย่างแพร่หลาย

ทีมนักวิจัยบอกว่า “เราสังเกตพบการดื้อต่อยาปฏิชีวนะหลายชนิดในกลุ่มจุลินทรีย์ที่อยู่โดดเดี่ยว ซึ่งรวมถึง Pseudomonas ที่ต้านทานสารประกอบที่แตกต่างกันสิบชนิดขึ้นไป โดยความต้านทานโดยรวมเพิ่มขึ้นในแบคทีเรียจากบริเวณที่ไม่ได้ถูกแทรกแซง (จากการรบกวนภายนอก)”

ที่น่าตกใจกว่านั้นก็คือ หลังจากทำการการวิเคราะห์จีโนมของกลุ่มจุลินทรีย์ที่อยู่โดดเดี่ยวที่คัดเลือก แสดงให้เห็นยีนหลายตัวมีกลไกที่ไม่เคยมีมาก่อน โดยรวมแล้วพวกเขาพบ “ยีนที่กระจายอยู่ทั่วไปหลายร้อยตัวที่อาจให้การดื้อต่อยาปฏิชีวนะชนิดต่าง ๆ ได้”

บทนำของงานวิจัยสรุปว่า “หลักฐานทั้งหมดนี้บ่งชี้ว่าจุลินทรีย์ในดินในคาบสมุทรแอนตาร์กติกมีตัวต้านทานตามธรรมชาติในวงกว้าง ซึ่งส่วนหนึ่งสามารถถ่ายโอนในแนวนอนไปยังแบคทีเรียที่ทำให้เกิดโรคได้ ซึ่งทำหน้าที่เป็นแหล่งที่มีศักยภาพของยีนต้านทานชนิดใหม่”

จากการรายงานของ Zenger News ผู้นำการวิจัยคือ อันเดรส มาร์โคเลตา (Andres Marcoleta) จากมหาวิทยาลัยชิลี พวกเขาตีพิมพ์การศึกษาในวารสาร Science of the Total Environment ในเดือน มี.ค. และบอกว่า ชิ้นส่วน DNA มี “พลังพิเศษ” (superpowers) ที่พัฒนาขึ้นเพื่อต้านทานสภาวะที่รุนแรงและสามารถถ่ายโอนไปยังแบคทีเรียอื่น ๆ ได้อย่างง่ายดาย

มาร์โคเลตา กล่าวว่า “เราทราบดีว่าดินในคาบสมุทรแอนตาร์กติก ซึ่งเป็นบริเวณขั้วโลกที่ได้รับผลกระทบมากที่สุดจากการละลายของน้ำแข็ง เป็นแหล่งอาศัยของแบคทีเรียที่หลากหลาย และบางส่วนในดินเหล่านี้เป็นแหล่งยีนบรรพบุรุษที่มีศักยภาพในการต่อต้านยาปฏิชีวนะ”

นักวิจัยจึงกล่าวว่า มันเป็นเรื่องสำคัญที่จะต้องถามว่าภาวะโลกร้อนกำลังเป็นเหตุให้เกิดโรคระบาดบ่อย ๆ หรือไม่

ข้อมูลจาก

Marcoleta AE, Arros P, Varas MA, Costa J, Rojas-Salgado J, Berríos-Pastén C, Tapia-Fuentes S, Silva D, Fierro J, Canales N, Chávez FP, Gaete A, González M, Allende ML, Lagos R. The highly diverse Antarctic Peninsula soil microbiota as a source of novel resistance genes. Sci Total Environ. 2022 Mar 1;810:152003. doi: 10.1016/j.scitotenv.2021.152003. Epub 2021 Nov 29. PMID: 34856283.
William McGee. (5/26/22 ). “How Climate Change Could Release World-Ending Super Bacteria”. Zenger News via Newsweek.

ภาพ Dave Pape – own work, using Blue Marble data from http://visibleearth.nasa.gov/view_rec.php?id=2433