กว่า 37 ปี ที่ไม่มีรายงานการพบเห็น ‘กระทิง’ ในพื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสาละวิน กระทั่งเมื่อวานนี้ เพจเฟซบุ๊ก กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ได้โพสต์ภาพกระทิงที่บันทึกได้จากกล้องดักถ่ายภาพสัตว์ป่าที่ได้มีการติดตั้งไว้
ตามที่เขตฯ ได้มีการติดตั้งกล้องดักถ่ายภาพสัตว์ป่า (Camera Trap) เพื่อสำรวจการกระจายของสัตว์ป่าในพื้นที่อย่างต่อเนื่อง ในช่วงเวลา 03:01 น. ของวันที่ 8 ตุลาคม 2566 กล้องดักถ่ายภาพได้จับภาพกระทิงตัวผู้ ขนาดตัวเต็มวัย จำนวน 1 ตัว
จากการรายงานของเจ้าหน้าที่และชาวบ้านในพื้นที่ พบว่าบริเวณที่ถ่ายภาพได้มีร่องรอยกระทิงมาใช้ประโยชน์ในพื้นที่ประจำทุกปี โดยมาในลักษณะฝูงเล็ก ๆ ( 1 – 3 ตัว) หรือมาในลักษณะกระทิงโทน (ตัวผู้ตัวเดียว) และมีพฤติกรรมหากินข้ามไปมาบริเวณป่ารอยต่อระหว่างเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสาละวิน เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่ยวมฝั่งขวา และประเทศเมียนมา หากแต่เป็นเพียงข้อมูลคำบอกเล่า รอยตีน และกองมูล ทำให้ไม่สามารถยืนยันได้ว่าเป็นกระทิงหรือเป็นร่องรอยปศุสัตว์ของชาวบ้าน
“สำหรับกระทิงเจ้าหน้าที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสาละวินได้พบเห็นครั้งล่าสุดเมื่อปี 2529 และในปี พ.ศ. 2531 มีผู้ลักลอบล่าวัวป่าชนิดนี้จากบริเวณแม่ลาหลวงใกล้เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่ยวมฝั่งขวาซึ่งเป็นผืนป่าต่อเนื่องกับเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสาละวิน” (ไพฑูรย์ ตนพะยอม 2533, การติดต่อส่วนตัว) จากรายงานฉบับร่างแผนแม่บทเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสาละวิน จังหวัดแม่ฮ่องสอน โดย คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ พ.ศ. 2533
นับเป็นเวลากว่า 37 ปี แล้วที่ไม่มีรายงานการพบเห็นตัวกระทิงในพื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสาละวินเลย หากแต่มีเพียงข้อมูลคำบอกเล่า รอยตีน หรือ กองมูล ที่ไม่อาจยืนยันได้ชัดเจนว่าเป็นกระทิงหรือไม่ แตกต่างกับวัวแดงที่มีพบเห็นตัวโดยตรงบ่อยครั้ง และมีแหล่งอาศัยชัดเจนคือบริเวณป่าเต็งรังที่ราบตอนบนของเขตฯ เท่านั้น
ภาพจากกล้องดักถ่ายภาพสัตว์ป่า (Camera Trap) ในครั้งนี้จึงเป็นหลักฐานที่สำคัญในการยืนยันการมีอยู่และการกระจายของกระทิงในพื้นที่ ดังนั้น จึงถือได้ว่า “เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสาละวินจึงถือเป็นป่าอนุรักษ์เพียงแห่งเดียวในภาคเหนือของประเทศไทยที่มีรายงานพบเห็นตัวกระทิงในปัจจุบัน”
กระทิง ชื่อสามัญคือ Gaur มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Bos gaurus เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่ที่จัดอยู่ในสถานภาพใกล้สูญพันธุ์ ( Endangered : EN) ตามการจัดสถานภาพสัตว์ป่าของ IUCN (สผ. ) และเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562
ขอบคุณข้อมูลและภาพ เฟซบุ๊กเพจ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสาละวิน