เมื่อวันที่ 9 มิ.ย. 2563 คณะรัฐมนตรี (ครม.) ได้มีมติเห็นชอบการจัดตั้ง “ศูนย์เทคโนโลยีพลังงานแห่งชาติ” หน่วยงานเฉพาะทางสังกัด สวทช. ทำหน้าที่วิจัยพัฒนาและสร้างความมั่นคงด้านพลังงานในอนาคต
นายณรงค์ ศิริเลิศวรกุล ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) เปิดเผยว่า ศูนย์เทคโนโลยีพลังงานแห่งชาติ (ENTEC) ที่จะจัดตั้งขึ้นตามมติ ครม. เป็นหน่วยงานเฉพาะทางใน สวทช. ตามที่กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) เสนอ
ศูนย์ ENTEC จะบูรณาการความร่วมมือการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีพลังงานของประเทศและนานาชาติ รวมทั้งเชื่อมโยงงานวิจัยและพัฒนาที่มุ่งเน้นการต่อยอดไปสู่การใช้งานจริง สามารถถ่ายทอดเทคโนโลยีให้กับภาคอุตสาหกรรมและขยายผลต่อยอดไปสู่การมีส่วนร่วมของภาคส่วนต่างๆ โดยอาศัยการทำงานในรูปแบบจตุภาคี (Quadruple Helix)
ในระยะ 5 ปีแรก (ปี 2563-2567) กำหนดกรอบการวิจัยครอบคลุม 5 ด้าน ได้แก่ พลังงานหมุนเวียน ระบบกักเก็บพลังงาน พลังงานเชื้อเพลิงฟอสซิล การจัดการระบบพลังงานและการเพิ่มประสิทธิภาพพลังงาน
มีเป้าหมายหลัก 5 ข้อ ประกอบด้วย
1. สร้างมูลค่าผลกระทบทางเศรษฐกิจ 10,000 ล้านบาท ได้แก่ การลดค่าใช้จ่ายจากการนำเข้าเทคโนโลยีจากต่างประเทศ การลดต้นทุนในการผลิต การสร้างรายได้เพิ่ม และประโยชน์ในเชิงมูลค่าของผู้ประกอบการ หน่วยงานภาครัฐ และชุมชน
2.ถ่ายทอดเทคโนโลยีให้แก่ธุรกิจเทคโนโลยีพลังงานไม่น้อยกว่า 10 ราย
3. สร้างเครือข่ายทางด้านพลังงานภายในประเทศและต่างประเทศไม่น้อยกว่า 60 พันธมิตร
4. มีบุคลากร ผู้เชี่ยวชาญทางด้านพลังงาน ทั้งในด้านวิจัย และด้านเทคนิคของศูนย์ฯไม่น้อยกว่า 120 คน
และ 5.พัฒนาการแก้ปัญหาในอุตสาหกรรมพลังงานของประเทศ โดยใช้เทคโนโลยีเชิงลึก (Deep technology)
ยกตัวอย่างเรื่องพลังงานชีวมวลจะให้ความสำคัญกับกระบวนการรวบรวมแหล่งพลังงานชีวมวล ทั้งในด้านเชิงนโยบายและโลจิสติกส์, พลังงานแสงอาทิตย์ต้องหาเทคโนโลยีที่ไปข้างหน้ามีมากกว่าเทคโนโลยีในปัจจุบันหรือไม่ หรือแม้กระทั่งเทคโนโลยีเกี่ยวข้องกับการสังเคราะห์แสง เพราะพลังงานชีวมวลเกิดขึ้นจากการใช้ น้ำ แสงแดด คลอโรฟิลล์ในการผลิต เป็นต้น
ประเด็นสำคัญต่อมาคือระบบการกักเก็บพลังงาน เช่น แบตเตอรี่สำหรับยานยนต์ไฟฟ้า โทรศัพท์มือถือหรืออุปกรณ์ที่ต้องเคลื่อนที่ วัตถุดิบการผลิตที่เรียกว่าแร่หายาก (Rare Earth) และต้องนำเข้า ซึ่งเรามีแร่สังกะสีจำนวนมากที่เป็นส่วนหนึ่งของวัตถุดิบการผลิตเป็นแบตเตอรี่
ฉะนั้น การจัดตั้งศูนย์ ENTEC จึงต้องทำอย่างจริงจัง เพื่อสร้างความมั่นคงด้านพลังงาน ซึ่งจะเป็นโจทย์ท้าทายในอนาคต