รู้หรือไม่ว่าประเทศที่ดูจะสะอาดสะอ้านอย่างญี่ปุ่น ผลิตและใช้พลาสติกมากที่สุดแห่งหนึ่งในโลก ญี่ปุ่นทั้งประเทศผลิตขยะพลาสติกถึง 9.4 ล้านตันต่อปี
คนญี่ปุ่นโดยเฉลี่ยสร้างขยะพลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง 37 กิโลกรัมในปี 2019 เพียงปีเดียว ญี่ปุ่นโอนภาระด้วยการส่งออกขยะประมาณ 12% โดยประมาณ 90% ไปยังประเทศกำลังพัฒนา
ระยะหลังรัฐบาลเริ่มตื่นตัวมากขึ้น กลางปีที่แล้วรัฐบาลกดดันให้ธุรกิจต่าง ๆ ลดขยะพลาสติกโดยบังคับให้ร้านอาหารและร้านค้าปลีกลดการใช้สิ่งของที่ใช้แล้วทิ้ง เช่น ช้อนและหลอด ซึ่งภาคธุรกิจก็ตอบรับด้วยดี
สัปดาห์ที่แล้วมีข่าวว่าบริษัท Coca-Cola Japan กำลังทดลองโครงการที่เรียกว่า Bon Aqua Water Bar ซึ่งเป็นตู้กดน้ำแบบบริการตนเองที่ให้น้ำ 5 ประเภทกับลูกค้า คือน้ำเย็น น้ำอุณหภูมิห้อง น้ำร้อน และน้ำอัดลม (แรงและอ่อน)
ผู้ใช้สามารถเติมน้ำบริสุทธิ์ลงในขวดใดก็ได้จากเครื่องในราคา 60 เยน (17 บาท) ต่อครั้ง สำหรับผู้ที่ไม่มีขวดเครื่องดื่มในมือ จะมีถ้วยกระดาษจำหน่ายในราคา 70 เยน (20 บาท) แต่ประเด็นสำคัญก็คือพวกเขาต้องการให้ผู้ใช้งานนำขวดมาเอง
บริษัท Coca-Cola หวังว่า Bon Aqua Water Bar จะทำให้การดื่มน้ำบริสุทธิ์มีราคาไม่แพง โดยที่ผู้บริโภคไม่ต้องกังวลกับมลภาวะพลาสติก ซึ่งเริ่มการทดสอบในเดือน ธ.ค. ปีที่แล้วที่ Universal Studios Japan
แคมเปญล่าสุดของ Coca-Cola เป็นไปตามเป้าหมายที่จะทำให้บรรจุภัณฑ์ทั่วโลกของบริษัทในสัดส่วน 25% สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้ภายในปี 2030 จากสัดส่วนการนำขวดมาใช้ใหม่ในปัจจุบันอยู่ที่ 15.9%
สำหรับบรรจุภัณฑ์ที่นำกลับมาใช้ใหม่ได้นั้นรวมถึงขวดแก้วที่ส่งคืนได้ ขวดพลาสติกพอลิเอทิลีนเทเรฟทาเลต (PET) แบบรีฟิล หรือการขายผลิตภัณฑ์ผ่านเครื่องจำหน่ายโคล่าแบบตู้กดน้ำโดยใช้แก้วกระดาษหรือขวดเปล่ากลับมาใช้ใหม่
นอกจากวิธีนี้แล้ว ยังมีการลดพลาสติกอีกแบบหนึ่งที่เราคาดไม่ถึง เช่น การใช้ฉลากพลาสติกบนขวดพลาสติก ทำให้เกิดขยะพลาสติกซ้ำซ้อน แต่ที่ญี่ปุ่นมีการแก้ปัญหาที่ชาญฉลาดเกี่ยวกับเรื่องนี้
หนึ่งในผลิตภัณฑ์ของ Coca-Cola ในญี่ปุ่นคือน้ำขวด I Lohas ซึ่งสองสามปีก่อนพวกเขาเริ่มใช้พลาสติกที่อ่อนซึ่งง่ายต่อการบดให้เป็นขนาดที่เล็กกะทัดรัดเพื่อการรีไซเคิลอย่างมีประสิทธิภาพ ข้อเสียคืออ่อนมากจนถือแน่น ๆ แล้วจะบี้
แต่มีการริเริ่มอีกอย่างคือ I Lohas ไม่ใช้ฉลากพลาสติกเลยโดยเลือกออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่คล่องตัวมากยิ่งขึ้น โดยปั้มลายนูนบอกชื่อแบรนด์บนขวด นอกจากนี้ ตัวขวดเองก็ทำมาจากพลาสติกรีไซเคิล 100%
แต่ในตอนนั้น ขวดแบบพิเศษนี้ขายเป็นชุดในกล่อง (ที่มีบาร์โค้ด) โดยแยกต่างหากจากขวดที่ยังมีฉลากพลาสติก เนื่องจากยังมีปัญหาที่ยังแก้ไม่ตกคือขวดที่ไม่มีฉลากติดไว้จะไม่มีพื้นที่ให้บาร์โค้ดและรายละเอียดเรื่องวันหมดอายุ
ตอนนี้ Coca-Cola Japan ดูเหมือนจะแก้ปัญหาได้แล้ว ด้วยการผุดสถานที่จำหน่ายน้ำที่ทันสมัยขึ้นมานั่นเอง คือ Bon Aqua Water Bar มันจะสามารถใช้กับขวดทุกประเภท และทำให้หากผลิตน้ำที่ไร้ฉลากขึ้นมาก็สามารถนำมาใช้ได้อีก
ข้อมูลจาก
- https://c.cocacola.co.jp/bonaquawaterbar/
- Katie Paskyesterday (Feb 26, 2022). “Coca-Cola Japan are testing “fill your own bottles” water dispensers to help reduce plastic waste๐”. SoraNews24.
- Master Blaster. (Apr 9, 2020). “Leading bottled water brand in Japan goes label-free to reduce waste, angers many”. SoraNews24.