การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและกิจกรรมของมนุษย์ทำให้วัฏจักรน้ำทั่วโลกขาดสมดุล ประชากรโลก 3.6 ล้านคนที่ขาดแคลนน้ำอย่างน้อยหนึ่งเดือนต่อปีจะเพิ่มขึ้นเป็น 5 พันล้านคนภายในปี 2050
วัฏจักรอุทกวิทยา หรือวัฏจักรน้ำ คือ กระบวนการหมุนเวียนของ น้ำจากฟ้า (precipitation) การซึมของน้ำลงดิน (infiltration) การระเหยและการคายน้ำของพืช (evapo- transpiration) และการเกิดน้ำท่า (run off) จนกลายมาเป็น 3 แหล่งน้ำตามธรรมชาติที่มนุษย์ใช้อุปโภคบริโภค คือน้ำฝน น้ำผิวดิน น้ำใต้ดิน
รายงานสถานะทรัพยากรน้ำทั่วโลกประจำปี 2022 ที่จัดทำและเผยแพร่โดยเผยแพร่โดยองค์การอุตุนิยมวิทยาโลก (WMO) พบว่าวัฏจักรน้ำทั่วโลกกำลัง “ไม่แน่นอนมากขึ้นเรื่อยๆ” เนื่องจากความแห้งแล้งที่รุนแรง ปริมาณน้ำฝนที่เพิ่มมากขึ้น รวมไปถึงการละลายของหิมะ น้ำแข็ง และธารน้ำแข็งที่เพิ่มมากขึ้น ซึ่งทั้งหมดนี้ล้วนเป็นภัยคุกคามต่อความมั่นคงทางน้ำในระยะยาว
องค์การสหประชาชาติ (UN) ระบุว่า ผู้คนราว 3.6 พันล้านคนต้องเผชิญกับการเข้าถึงน้ำไม่เพียงพออย่างน้อยหนึ่งเดือนต่อปี เจ้าหน้าที่คาดว่าตัวเลขดังกล่าวจะเพิ่มขึ้นเป็น 5 พันล้านภายในปี 2050
การละลายของธารน้ำแข็งอย่างรุนแรง ตั้งแต่ที่ราบสูงทิเบตไปจนถึงเทือกเขาในหิมาลัย เทือกเขาแอลป์ และเทือกเขาแอนดีส ทั้งหมดนี้คือภัยคุกคามความมั่นคงทางน้ำสำหรับผู้คนนับล้านที่อาศัยอยู่ตามแม่น้ำที่รับน้ำจากธารน้ำแข็ง
อุณหภูมิโลกที่สูงขึ้น ทำให้ชั้นบรรยากาศกักเก็บความชื้นได้มากขึ้น ส่งผลให้เกิดฝนตกหนักมากขึ้นจนทำให้เกิดน้ำท่วม ซึ่งในรายงานยังระบุเพิ่มว่าภัยพิบัติที่เกิดขึ้นส่วนใหญ่คือ อุทกภัย หรือน้ำท่วม
เพตเตรี ทัลลาส เลขาธิการ องค์การอุตุนิยมวิทยาโลก กล่าวในแถลงการณ์ว่า อุณหภูมิที่ร้อนขึ้นทำให้เกิดการระเหยมากขึ้นและความแห้งแล้งที่รุนแรงยิ่งขึ้น จากการสำรวจในปี 2022 พบว่า 50% ของพื้นที่รับน้ำทั่วโลก โดยเฉพาะในลุ่มน้ำขนาดใหญ่แห้งกว่าปกติ
รายงานระบุว่าตลอดปี 2022 ความชื้นในดินมีการระเหยที่ผิดไปจากปกติโดยเฉพาะในยุโรป เนื่องมาจากคลื่นความร้อนและความแห้งแล้ง
ในรายงานฉบับนี้ยังกล่าวว่าการเปลี่ยนจากลานีญาในปี 2022 ไปสู่เอลนีโญในปี 2023 มีแนวโน้มที่จะส่งผลกระทบต่อวัฏจักรน้ำทั่วโลกอย่างมีนัยสำคัญ
องค์การอุตุนิยมวิทยาโลกระบุเพิ่มว่าจากการทำรายงานฉบับนี้ ทำให้พบว่าโลกเรายังมีข้อมูลเกี่ยวกับสถานะที่แท้จริงของ ทรัพยากรน้ำจืดของโลกไม่เพียงพอ จึงได้ออกมาเรียกร้องให้นานาประเทศจัดทำ ปรับปรุง ติดตาม และแบ่งปันข้อมูล เพื่อช่วยให้สังคมโลกรับมือกับภาวะการเปลี่ยนแปลงของวัฏจักรน้ำสุดขั้วที่เพิ่มขึ้น
ที่มา
- State of Global Water Resources 2022. WMO
- Oct 12, 2023. WMO: Global stocktake of water resources needed. UN News
- Oct 12, 2023. Climate change, human activity causing global water cycles to become ‘increasingly erratic’: World Meteorological Organization. abcNews