Article

ทะเลกำลังเป็นกรดอีกครั้ง…ต้นเหตุการสูญพันธุ์ของสิ่งมีชีวิตครั้งใหม่ เมื่อ 66 ล้านปีที่แล้วเกิดการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ของไดโนเสาร์ ซึ่งเป็นสิ่งมีชีวิตที่ครองโลกของเราในช่วงเวลานั้นในขณะที่มนุษย์ยังไม่ถือกำเนิดขึ้นมา การสูญสิ้นของไดโนเสาร์เป็นผลมาจากอุกกาบาตพุ่งชนโลกจนทำให้สิ่งมีชีวิตในโลกมากถึง 75% ตายเรียบ แต่อย่าเพิ่งเข้าใจผิดว่าอุกกบาตลูกเดียวส่งผลให้สิ่งมีชีวิตบนโลกพบกับจุดจบ ที่จริงแล้วอุกกบาตลูกนั้นเป็นชนวนให้เกิดปัจจัยที่ทำให้สิ่งมีชีวิตล้มตายหลังจากนั้นมากกว่า เช่น เกิดแรงสั่นสะเทือนรุนแรงทำให้ภูเขาไฟปะทุไปทั่ว และพ่นเถ้าถ่าน รวมทั้งลาวาไหลปกคลุมโลกอย่างยาวนาน ซึ่งทำให้สัตว์และพืชบนพื้นดินล้มหายตายจากไปจนเกือบหมด แต่คำถามก็คือแล้วสัตว์น้ำในทะเลล้มตายลงได้อย่างไร? นักวิทยาศาสตร์สงสัยกันมานานแล้วว่า การลดลงอย่างหนักหน่วงของค่าความเป็นกรด-ด่าง (pH)  ในทะเลเป็นสาเหตุที่ทำให้สัตว์ทะเลในยุคนั้นไม่รอดจากหายนะอุกกาบาตพุ่งชนโลกเช่นกัน ดร.เจมส์ แร…

บลูคาร์บอน (Blue Carbon) เกิดขึ้นได้อย่างไร? โลกของเรามีวัฏจักรของคาร์บอนหมุนเวียนผ่านสิ่งมีชีวิตและวัตถุต่าง ๆ เช่น การหมุนเวียนผ่านการสังเคราะห์แสงของพืชบนดินไปจนถึงพืชในน้ำ การหมุนเวียนของคาร์บอนผ่านพืชและสัตว์น้ำเรียกว่า บลูคาร์บอน (สีน้ำเงินเป็นสัญลักษณ์ของน้ำและท้องทะเล) ในเมื่อคาร์บอนมีวัฏจักร ดังนั้นไม่ว่าจะเป็น กรีนคาร์บอน (Green Carbon) หรือ บลูคาร์บอน (Blue Carbon) ก็จะต้องมีการหมุนเวียนผ่านสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ…

แม้ว่าหลายคนอาจจะไม่คุ้นกับคำว่า Circular economy มาก่อน แต่เชื่อได้ว่าในอีกไม่นาน คำ ๆ นี้จะเป็นที่พูดถึงกันในวงกว้าง เพราะบริษัทใหญ่ ๆ เริ่มหันมาใช้โมเดลนี้ในการประกอบธุรกิจที่ยั่งยืน หน่วยงานภาครัฐบางประเทศได้กำหนดมาตรฐานสำหรับธุรกิจ Circular economy หรือเศรษฐกิจหมุนเวียนที่มีประสิทธิภาพ และองค์กรต่าง ๆ ในระดับสากลได้ตั้งแพลตฟอร์มขึ้นมาเพื่อส่งเสริมโมเดลนี้

“กำไรคือการได้กลับบ้านมาดูแลแม่ ได้อยู่ในชุมชนของเรา ได้พูดภาษาหล่ม ได้กินอาหารลาว ได้เจอญาติ วิถีตอนเด็กๆ มันกลับมา…ฝ้ายไม่มีก็ปลูกมันขึ้นมา” วิถีรักษ์โลกในแบบฉบับของ ยุพิน ผูกพานิช คือการหันหลังให้เมืองเพื่อกลับไปดูแลแม่ในวัย 70  ซึ่ง จ๋า ยุพิน บอกว่านี่คือกำไรของ “ร้านฝ้ายจ๋ายาใจ” คือการได้กลับบ้านมาอยู่ในชุมชนที่คุ้นเคย และที่สำคัญมากว่านั้นก็คือการสืบสานภูมิปัญญาการผลิตผ้าฝ้ายในรูปแบบต่าง ๆ ที่แม่เคยทำมาตลอดชีวิต

แม้เราจะเกลียดชังคาร์บอนในฐานะตัวการทำให้เกิดภาวะโลกร้อนมากแค่ไหน สิ่งหนึ่งที่เราจะลืมไม่ได้คือคาร์บอนเป็นองค์ประกอบสำคัญของชีวิต นั่นหมายความว่าเราจะมุ่งลดและกำจัดคาร์บอนอย่างเดียวคงไม่ได้ เราต้องทำให้มันอยู่ในโลกอย่างสมดุล เพราะไร้คาร์บอนก็ไร้ชีวิต ระบบนิเวศมากมายที่อยู่ได้ด้วยการซึมซับคาร์บอน แต่ก็มีคาร์บอนส่วนเกินที่มนุษย์สร้างขึ้นมาจนกลายเป็นปัญหาอยู่ในขณะนี้ ซึ่งระบบนิเวศอิงคาร์บอนที่กำลังเป็นที่พูดถึงกันมากคือ Blue Carbon และ Green Carbon

สำนักข่าวต่างประเทศรายงานจากกรุงซันติอาโก ประเทศชิลีเมื่อวันที่ 30 ตุลาคม ว่า ประธานาธิบดีเซบาสเตียน ปิเญรา แห่งชิลี แถลงทางโทรทัศน์ว่า จากเหตุชุมนุมประท้วงที่เกิดขึ้น ชิลีจึงขอตัดสินใจยกเลิกการเป็นเจ้าภาพจัดการประชุมระดับนานาชาติครั้งสำคัญ 2 เวที คือการประชุมสุดยอดความร่วมมือทางเศรษฐกิจแห่งภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิกหรือ เอเปก ซัมมิต ตามกำหนดในวันที่ 16-17 พฤศจิกายนนี้ และการประชุมภาคีแห่งสหประชาชาติว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ครั้งที่ 25…

ในหนึ่งวันๆ หนึ่งโลกของเราผลิตขยะถึง 2,120 ล้านตันในแต่ละปี และ 99% ของสินค้าที่เราซื้อมาจะกลายเป็นขยะในเวลาแค่ 6 เดือน เท่ากับว่าเรากำลังทำให้โลกกลายเป็นหลุมขยะมหึมาด้วยการซื้อและซื้อ เหมือนกับเรากำลังอยู่ในบ้านที่ประดับประดาไปด้วยกองขยะ เป็นสภาพที่บ่อนทำลายทั้งสิ่งแวดล้อมของโลก และสวัสดิภาพชีวิตที่ดีของมนุษย์ การใช้ทรัพยากรของโลกเรามีลักษณะเป็นเส้นตรง หรือ Linear Economy สิ่งของชิ้นหนึ่งใช้ทรัพยากรแบบเลยตามเลย จากนั้นขายขาด แล้วใช้ครั้งเดียวจบ เมื่อหมดสภาพก็ทิ้งไปแบบไร้ประโยชน์ เหมือนซากศพที่หมดค่าเมื่อหมดลมหายใจ

เมื่อวันที่ 23 กันยายน 2562 ที่ผ่านมา สหประชาชาติเป็นเจ้าภาพการประชุมสุดยอด Climate Action Summit เป็นการชุมนุมของผู้นำโลกที่ควรจะมอบความหวังให้กับชาวโลกว่าเราจะมี “แอคชั่น” ในการแก้ปัญหาความเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศโลกอย่างไรบ้าง แต่แล้วมันแทบจะไม่แตกต่างจากการประชุมครั้งก่อนๆ เนื่องจาก Climate Action Summit มีเพียงคำมั่นสัญญา และประเทศมหาอำนาจต่างตั้งแง่ต่อกันว่าใครควรจะแก้ปัญหานี้ก่อน

มนุษย์เป็นสัตว์เศรษฐกิจ แต่โมเดลเศรษฐกิจแบบเดิมเน้นการผลิตและบริโภคอย่างสิ้นเปลือง กว่าจะรู้ตัวโลกของเราก็เสื่อมสภาพจนเสี่ยงกับภาวะเลวร้ายอย่างที่หวนกลับคืนมาเป็นเหมือนเดิมไม่ได้ (Point of No Return) โลกของเราจึงต้องการโมเดลเศรษฐกิจแบบใหม่ เพื่อที่เราจะยังคงขับเคลื่อนการผลิตและการบริโภคต่อไปได้ โดยไม่ทำลายสิ่งแลดล้อม และสามารถปรับตัวรับมือกับการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ ซึ่งบั่นทอนอนาคตมนุษยชาติ

นับตั้งแต่ความตกลงปารีส (Paris Agreement) มีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 4 กรกฎาคม 2559 จนถึงการประชุม UN Climate Action Summit เมื่อเดือนกันยายน 2562 มีเรื่องเหนือความคาดหมายเกิดขึ้นมากมายกับความพยายามแก้ปัญหาความแปรปรวนของสภาพภูมิอากาศโลก โดยเฉพาะบรรดาผู้นำประเทศมหาอำนาจหลายประเทศมีการเปลี่ยนท่าทีแบบสุดโต่ง เช่น สหรัฐอเมริกาเปลี่ยนท่าทีจากผู้นำเรื่องความตกลงปารีส กลายมาเป็นประเทศเดียวที่ไม่ยอมลงนาม และประธานาธิบดีคนล่าสุดยังพยายามบั่นทอนความพยายามของผู้นำประเทศคนก่อนที่จะแก้ปัญหานี้อย่างจริงจัง